Deniz Gezmiş, (27 Şubat 1947 - 6 Mayıs 1972) TürkMarksist-Leninistdevrimci, öğrenci lideri ve 68 kuşağının önde gelen isimlerindendir. Türkiye'deki 1968 öğrenci hareketleri'nin sembol isimlerinden biri olarak kabul edilir.
Hayatı ve Mücadelesi:
İlk Yılları ve Siyasi Bilinci: Gezmiş, öğrenim hayatı boyunca siyasi olaylara ilgi duymuş ve sol görüşleri benimsemiştir.
THKO Kuruculuğu: Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu (THKO) adlı örgütün kurucularından ve liderlerindendir.
Eylemleri: THKO lideri olarak birçok silahlı eyleme katılmıştır. Amerikan askerlerini kaçırma gibi olaylara karışmıştır.
Yakalanması ve Yargılanması: 1971 yılında yakalanan Gezmiş, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nı ihlal etmek suçundan yargılanmıştır.
İdamı: Yargılama sonucunda idam cezasına çarptırılmış ve 6 Mayıs 1972 tarihinde arkadaşları Hüseyin İnan ve Yusuf Aslan ile birlikte idam edilmiştir.
Mirası:
Deniz Gezmiş, Türkiye'de hem büyük bir hayranlık duyulan hem de eleştirilen bir figürdür. Bazıları tarafından anti-emperyalist mücadelenin sembolü olarak görülürken, bazıları tarafından ise şiddet eylemlerine karışmış bir kişi olarak değerlendirilir. Hakkındaki tartışmalar günümüzde de devam etmektedir.